VR helpt kinderen met autisme

Augmented reality (AR), virtual reality (VR) en mixed reality (MR): het zijn technologieën die helpen een brug te slaan tussen de digitale en de fysieke wereld. Omdat ze de werkelijkheid ‘uitbreiden’ worden deze technologieën gezamenlijk ook wel ‘extended reality’ of XR genoemd.

Door virtuele details over de werkelijkheid te projecteren of door de gebruiker volledig onder te dompelen in een interactieve, gesimuleerde digitale omgeving, hebben virtual reality en augmented reality hun weg gevonden naar tal van sectoren, van games en films tot de detailhandel, het onderwijs en ook: de gezondheidszorg.

De toepassing van AR en VR in de zorg kan artsen, therapeuten en andere gezondheidswerkers helpen om de mensen voor wie zij zorgen beter te ondersteunen. Vooral virtual reality-toepassingen kunnen het welzijn verbeteren, medische gegevens beter visualiseren en therapeutische behandelingen en zelfs operaties ondersteunen.

Virtual reality-toepassingen in de zorg

Een interessante en zeer veelbelovende toepassing van VR op therapeutisch gebied is het gebruik van deze technologie om mensen, vooral kinderen, met autisme te helpen beter te communiceren en contact te maken met anderen en de wereld om hen heen.

Autismespectrumstoornis (ASS) is een ontwikkelingsstoornis die de communicatie en het gedrag beïnvloedt. Volwassenen en kinderen met ASS ondervinden vaak problemen met sociale vaardigheden, verbale en non-verbale communicatie, en sensorische en aandachtsproblemen. Maar hoewel er een aantal gemeenschappelijke kenmerken zijn, heeft elk individu – zoals iedereen – zijn eigen unieke identiteit, grillen en voorkeuren.

VR-therapie kan een veilige, virtuele omgeving creëren die mensen met autisme in staat stelt zich voor te bereiden op mogelijk stressvolle ontmoetingen of situaties. Omgaan met hun eigen of andermans emoties, de straat oversteken, naar het park gaan of een winkel bezoeken, kunnen voor kinderen met ASS uitdagende ervaringen worden die veel concentratie vergen. Therapeuten, begeleiders, leerkrachten en ouders worstelen allemaal met het vinden van een manier om kinderen veilig bloot te stellen aan dit soort situaties en ze te helpen daarmee om te gaan.

Symptomen van autisme verminderen

Hoewel de moderne geneeskunde en therapeutische behandelingen in staat zijn om de symptomen van ASS te verminderen en kinderen in staat te stellen de eenvoudige vreugden van het leven te ervaren, kan het omgaan met autisme voor alle betrokkenen een enorme uitdaging zijn, vooral voor ouders en therapeuten. Er gaat een immense hoeveelheid energie, veerkracht en empathie zitten in het vinden van de beste manier om symptomen te beheersen en zelfstandigheid bij kinderen te bevorderen. Elke kleine positieve verandering bij een kind is een echte overwinning en een opstapje naar het aanleren van nieuw gedrag.

Bij Centric zien we het grote potentieel van virtual reality in de zorg om kinderen met autisme te helpen leren en om te gaan met verschillende situaties. Daarom begonnen wij aan een reis om de meest passende, gepersonaliseerde virtuele omgevingen voor ze te creëren.

Virtuele Therapeut 1.0

Omgaan met emoties in Virtual Reality

Zeer enthousiast en vastberaden begonnen we het avontuur met het ontwikkelen van een applicatie waarmee kinderen met ASS emoties kunnen herkennen en begrijpen. Met behulp van een VR-bril zouden ze een personage zien dat een van de vier primaire emoties uitdrukt – blijdschap, verdriet, angst, woede – en ze zouden het juiste gevoel kunnen identificeren op basis van een aantal kenmerken die ze eerder hebben geleerd. Deze eerste oplossing werd ontworpen in Roemenië, in samenwerking met en getest door Surâsul Albastru, een ngo die steun verleent aan kinderen met autisme en hun families.

Hoewel het idee goed werd ontvangen, realiseerden we ons al snel dat kinderen veel meer nodig hebben om echt te kunnen investeren in leren en interactie met VR. Er is geen pasklare aanpak die bij alle kinderen werkt, en meestal is de beste methode verschillende perspectieven uitproberen, kijken wat werkt, en luisteren naar feedback van de kinderen zelf. Het ontwerpen van een veilige VR-omgeving die de meerderheid van de kinderen met ASS zal aanspreken, is geen eenmalige oplossing, maar een continu proces van het herdefiniëren van leren tijdens therapiesessies.

Na verdere discussies tussen therapeuten, psychologen en het team dat de VR-omgeving ontwikkelt, hebben we onze aanpak aangepast en zowel veiligheid als plezier vooropgesteld in onze oplossing. Kinderen, vooral die met autisme, leren het best als ze betrokken zijn, zich veilig voelen en – het allerbelangrijkste – als ze plezier hebben.

Virtuele Therapeut 2.0

De straat oversteken

Een ander belangrijk leerpunt uit het testen van de 1.0 versie is dat zo’n VR-toepassing absoluut rekening moet houden met de sociaal-emotionele vaardigheden en de sensorimotorische en cognitieve bijzonderheden van mensen met autisme, die de vier belangrijkste pijlers van de ontwikkeling van kinderen vertegenwoordigen.

De scenario's die we willen bouwen om therapeuten een betere en eenvoudigere oplossing te bieden om kinderen te leren oversteken, omvatten een breed scala aan situaties waarmee ze te maken kunnen krijgen: van een statische omgeving met minder zintuiglijke prikkels tot een intense scène met veel visuele en auditieve stimuli.

Hoewel kinderen met ASS een aantal veel voorkomende gedragingen vertonen, hebben ze ook hun unieke persoonlijkheidskenmerken, waardoor ze op een speciale manier handelen en reageren op de buitenwereld. Afhankelijk van hun leeftijd en hun mate van comfort en acceptatie van VR, heeft de therapeut de mogelijkheid om de testscenario's aan te passen op basis van de behoeften van elk kind.

De leerervaring is echter niet compleet zonder feedback. Om te begrijpen wat het juiste gedrag is in een bepaalde context, moeten kinderen zien hoe ze zich moeten gedragen, om vervolgens feedback te krijgen over hun acties. Daarom zal de ervaring een tutorial bevatten over hoe ze de straat over moeten steken, met een beloning na elk succesvol afgerond scenario. Het virtuele therapietraject laat kinderen zo geleidelijk in een veilige ruimte wennen aan dagelijkse situaties.

VR-therapie in de toekomst

VR gebruiken voor het ontwerpen van rollenspelomgevingen voor het oefenen van sociale situaties heeft het potentieel om het beste leermiddel te zijn voor kinderen met autisme. Een VR-bril stelt kinderen niet alleen in staat om de situaties en emoties die daarbij horen te ervaren, maar ook om hun zintuiglijk systeem te laten werken door om te gaan met zowel visuele, auditieve als tactiele stimuli.

Wij werken enthousiast aan de voortdurende verbetering in het toepassen van VR in de zorg, en bieden therapeuten en ouders de kans om het vermogen van de kinderen om te functioneren te maximaliseren door hun leerproces te ondersteunen.