De software architect houdt zich al langer bezig met de vraag hoe democratisch een beleid kan zijn als beleidsmakers nauwelijks weten hoe inwoners de effecten ervan gaan beleven. Profielgegevens van burgers of informatie via inspraakavonden, enquêtes en bewonersbijeenkomsten zijn maar een topje van de ijsberg. Sowieso is de animo voor die traditionele manier van participatie bij inwoners klein, weet Fennema. “Bewoners hebben het druk met hun dagelijks leven en/of geloven niet dat er iets met hun inspraak wordt gedaan. En ook beleidsmakers kost het tijd en energie om hun vragen uit te zetten, de terugkoppeling te verzamelen en te analyseren.” En het willen veranderen van mensen is nu eenmaal een lastige opgave. “Maar één keer in de vier jaar met rood potlood een vakje inkleuren is geen democratie. Dat moet beter kunnen.”
Digitale democratie
Hoe zou het zijn wanneer de stabiele, persoonlijke perspectieven van alle stemgerechtigden in Nederland bekend waren? Als overheden ze bij een concreet geval op afroep konden verzamelen en tegenover het perspectief van de beleidsmakers konden plaatsen?
“Ik wil dat iedereen mag kiezen over elk onderwerp men de hand wil opsteken, zoals hele dorpen dat deden in het Oude Griekenland van 2.500 jaar geleden. De bakermat van onze democratie,” zegt Fennema. “We moeten mensen een eerlijk en gemakkelijk alternatief bieden dat net zo eenvoudig is als toentertijd. De technologie die ons thans iedere dag verbindt kan daar een rol in spelen.”
Dat is in een notendop zijn motivatie voor het ontwerpen van een gloednieuwe, tweezijdige applicatie – voor alle gemeentelijke beleidsmakers en voor alle inwoners - waarmee een 24-uurs digitale democratie ontstaat.
De stem als echo van opvoeding
Hoe die inwoner reageert? Via een eigen en dus unieke digitale dubbelganger die 24 uur per dag klaar staat om beleidsmakers duidelijk te maken hoe zij kijken naar de effecten van voorgenomen beleid. Dit vergt enige verzorging en opvoeding van die dubbelganger, wat met technieken uit de wereld van games zo laagdrempelig en boeiend mogelijk gemaakt wordt. Wat die dubbelganger ergens van vindt, leert hij van zijn origineel. Fennema: “Laat die ‘dub’ zijn wie jij wil zijn. Iedereen kan een digitale versie van zichzelf opvoeden.”
Appels en peren
Hoewel een digitale dubbelganger tot de verbeelding spreekt, ligt de crux van het hele verhaal niet per se in dat fenomeen. Het is de beleidsmaker die beleidskwesties en oplossingen vooral volgens een vast format dient op te bouwen. Op die manier kunnen aan beide kanten – gemeentelijke beleidsmakers en inwoners - appels met appels worden vergeleken. Ook dwingt het beleidsmakers gestructureerd na te denken over hun beleidsvraagstuk en wat de kenmerken zijn van de beschikbare oplossingen.
De beleidsmaker structureert het beleidsprobleem of -uitdaging op vier niveaus, van abstract tot concreet. De volgende stap is minimaal drie oplossingen te bedenken voor de verschillende niveaus. In zijn beschrijving neemt hij specifieke kenmerken mee, die ervoor zorgen dat ’dubs’ van inwoners oplossingen eenvoudig naar voorkeur kunnen rangschikken.
